Powłoka malarska zrobiła się matowa i pokryła się drobnym proszkiem? To zjawisko znane jako kredowanie farby. W zaawansowanym stadium dochodzi też do blaknięcia kolorów, a renowacja skredowanej powłoki jest utrudniona ze względu na jej niewielką przyczepność. Z czym jeszcze wiąże się kredowanie powłoki malarskiej, skąd się bierze i jak tego unikać?

Czym jest kredowanie farby i gdzie występuje?

Kredowanie powłoki malarskiej to zjawisko polegające na uszkodzeniu (sproszkowaniu) farby w wyniku działania promieni ultrafioletowych. Można je łatwo rozpoznać, przecierając powłokę dłonią. Jeśli nastąpiło kredowanie farby, na skórze pojawi się drobny proszek. 

Silne kredowanie stanowi duże utrudnienie w przypadku konieczności odnowienia powłoki, dlatego wszelkie prace renowacyjne powinno się przeprowadzać, zanim dojdzie do zaawansowanego uszkodzenia. Postępujące niszczenie powłoki malarskiej w ten sposób eksponuje ją również na inne zagrożenia, przez co może np. dochodzić do korozji.

Kredowanie farby występuje na powłokach narażonych na promieniowanie UV i pojawia się wraz upływem czasu. Najczęściej z tego typu zjawiskiem można się spotkać w przypadku metalowych dachów, chociaż pojawia się też na innych powierzchniach wystawionych na słońce.

Co wywołuje kredowanie farby?

Kredowanie farby to proces, w którym dochodzi do rozrywania wiązań polimeru w substancji błonotwórczej (tzw. żywicy) pod wpływem dostarczanej energii promieniowania UV. Degradacja polega najpierw na utlenianiu wierzchniej warstwy lakieru, a następnie rozprzestrzenia się na całą jego objętość. Efektem są pojawiające się na powierzchni cząstki luźno związanych pigmentów i wypełniaczy.

Na kredowanie powłoki malarskiej wpływ mają takie czynniki jak:

• wysoka wilgotność powietrza,
• ekspozycja na promieniowanie słoneczne,
• ekspozycja na substancje chemiczne, np. dwutlenek siarki,
• nieprawidłowo dobrana ilość utwardzacza,
• zbyt gruba lub za cienka warstwa nawierzchniowa farby,
• stosowanie farb kiepskiej jakości,
• rozcieńczenie farby, gdy jest to niezalecane, lub zastosowanie niewłaściwych proporcji,
• brak lub nieodpowiednia konserwacja powłok.

Farby różnią się pod względem odporności na kredowanie. Ta właściwość zależy przede wszystkim od rodzaju zastosowanej substancji błonotwórczej, ale też użytych pigmentów czy dodatków.

Kredowanie farby ma związek przede wszystkim z promieniowaniem UV. Do powstawania tego problemu może się jednak również przyczynić m.in. niewłaściwy dobór farby do malowania dachu.

Jak wybrać farbę odporną na kredowanie?

Odporność na kredowanie farby zależy przede wszystkim od znajdującej się w jej składzie substancji błonotwórczej. Do najbardziej odpornych na promieniowanie słoneczne, a co za tym idzie kredowanie, zaliczane są m.in. farby poliuretanowe. Tworzą one powłoki za sprawą odparowania rozpuszczalnika oraz w wyniku sieciowania na skutek reakcji chemicznych z odpowiednimi utwardzaczami lub z wilgocią z powietrza. 

Równie odporne na działanie promieniowania UV, ale dużo łatwiejsze w stosowaniu są wyroby akrylowe jednokomponentowe, które tworzą powłokę na skutek odparowania rozpuszczalnika (wysychanie fizyczne). 

Produkty o wysokiej odporności na kredowanie lakieru to zatem m.in:

• farby LOWICYN (matowe) oraz LOWICYN-Sx (błyszczące). Odpowiednio dobrane substancje błonotwórcze oraz pigmenty, wypełniacze i dodatki zapewniają bowiem ich wysoką odporność na promieniowanie słoneczne; 
• wodorozcieńczalna farba eko-LOWICYN ma te same właściwości, a ponadto charakteryzuje się łatwością użytkowania ze względu na brak konieczności zakupu i stosowania specjalnych rozcieńczalników;
• wysoce odporna na kredowanie powłoki malarskiej jest także wodorozcieńczalna gruntoemalia METAMAL o matowym wykończeniu. Nadaje się ona także do zabezpieczenia dachówek betonowych i ceramicznych.

Może Cię również zainteresować: Gruntoemalia na dach – szybkoschnąca, ekologiczna nowość!

Kredowanie farby – jak go uniknąć?

Wybór właściwego produktu do malowania to jeden z ważniejszych czynników, jeśli chcesz uniknąć kredowania farby. Bardzo ważne jest jednak również jego odpowiednie zastosowanie. Przede wszystkim przy malowaniu należy ściśle stosować się do zaleceń producenta, a w szczególności tych dotyczących:

• warunków, w jakich można malować,
• odpowiedniego przygotowania powierzchni do malowania,
• odstępów czasowych pomiędzy nakładaniem kolejnych warstw farby,
• stosowania razem różnych farb.

Jest to szczególnie istotne w przypadku farb wodorozcieńczalnych – niespełnienie wymaganych warunków może prowadzić do późniejszych poważnych problemów z powłoką i to nie tylko w zakresie kredowania farby.

Kluczowe jest m.in. dobre oczyszczenie i wysuszenie malowanej powierzchni. Należy też upewnić się, że nie jest ona za gorąca, a wilgotność powietrza nie jest za wysoka w stosunku do zaleceń producenta. Określa on także, jakie powłoki można stosować razem – zazwyczaj dopuszczalne jest używanie produktów opartych na jednym rodzaju żywicy lub rozpuszczalnika.

W przypadku wymienionej wyżej wodorozcieńczalnej farby eko-LOWICYN zaleca się zastosowanie wodorozcieńczalnego podkładu (gruntu) w postaci farby METAMAL lub METAKOR. Możliwe jest także zastosowanie wyrobu rozpuszczalnikowego, np. LOWIKOR-2, ale tylko wtedy gdy jest pewność, że powłoka tej farby będzie całkowicie wyschnięta przed nałożeniem wodorozcieńczalnej warstwy nawierzchniowej. W przeciwnym razie po pewnym czasie mogą się ujawniać problemy takie jak pęcherzenie, odspajanie czy niejednolite zmiany barwy.

Polecamy także: Farba do malowania papy – właściwości, aplikacja, narzędzia

Jak naprawić kredowanie powłoki malarskiej?

Co jednak robić, gdy doszło już do kredowania powłoki malarskiej? Przede wszystkim warto działać jak najszybciej, ponieważ zaawansowane zmiany są znacznie trudniejsze do opanowania. Stopień kredowania farby można określić, przecierając powierzchnię dłonią lub czyściwem. Ilość zebranych w ten sposób cząsteczek pigmentu jest tym większa, im bardziej zaawansowane stadium zmian.

Jeśli występuje lekkie lub średnie kredowanie powłoki malarskiej, należy ją oczyścić szczotką lub poprzez szlifowanie. Następnie konieczne jest dokładne spłukanie jej wodą i pozostawienie do wyschnięcia. Kredowanie farby w stopniu wysokim wymaga natomiast umycia pod ciśnieniem lub omiecenia metodą strumieniowo-ścierną. Ponownie przed przeprowadzeniem kolejnych prac należy pozostawić powłokę do całkowitego wyschnięcia. 

Kolejno wymagane jest ponowne sprawdzenie powierzchni. Jeśli na dłoni lub czyściwie pojawia się niewielka ilość kredy, można przystąpić do naprawy. W tym celu zaleca się zastosowanie dobrej jakości gruntu, a następnie farby nawierzchniowej.

Sprawdź też: Malowanie dachu z blachy trapezowej krok po kroku

Kredowanie farby, zwłaszcza farby na dachu to coś, czego zdecydowanie warto unikać. Jeśli nie chcesz zmagać się z tym problemem, upewnij się, że do malowania stosujesz odpowiednio dobrane, wysokiej jakości produkty – np. z gamy Polifarb Łódź. Sprawdź, gdzie możesz je kupić.