Stare, drewniane meble z duszą i historią – choćby takie ze strychu u babci – urzekają każdego, nie każdy ma jednak szczęście takie meble posiadać, nie każdego też stać na antyki. Aby wprowadzić do wnętrza ducha przeszłości, można wykorzystać jedną z metod postarzania drewna i zupełnie nowej komodzie, regałowi czy stolikowi nadać charakter przedmiotu wysłużonego, nadgryzionego już zębem czasu. Jak postarzyć meble? Oto kilka trików...

Efekt postarzania drewna najczęściej wykorzystuje się w aranżacjach vintage, we wnętrzach rustykalnych, prowansalskich, toskańskich, a także eklektycznych. Najlepiej postarza się meble wykonane z litego drewna, którego naturalny rysunek słojów można przy tym wyeksponować, ale da się również w miarę naturalnie postarzyć meble z płyty (zobacz też „Malowanie mebli z okleiny – etapy prac, farby i narzędzia”). Metod jest wiele, my przedstawimy te najprostsze, które można samodzielnie zastosować w domu, nie mając jakiegoś specjalistycznego sprzętu czy profesjonalnych umiejętności w  zakresie obróbki drewna.

Fot. Postarzanie drewna „na biało” z przecierką – jedna z popularnych metod postarzania mebli.

Postarzanie mebli przecierką to łatwy i najszybszy sposób dodawania im lat. Jeśli chcemy postarzyć pomalowany już, drewniany mebel, wystarczy do tego mieć papier ścierny i... trochę odwagi. Wielu osobom ręka zadrży bowiem, zanim zaczną odzierać mebel z jej nowiutkiej powłoki malarskiej, ale jeśli zrobi się to z pomysłem, efekt będzie naprawdę zadowalający.

Jak postarza się meble tą metodą? Zaczynamy od gruboziarnistego papieru, przecierając nim mocniej tylko niektóre fragmenty mebla. Aby uzyskać jak najbardziej naturalny efekt postarzenia, najlepiej skupić się na elementach łączenia deseczek, na brzegach, rantach, rogach, miejscach wokół uchwytów. Przecieramy to, co w naturalnym procesie zużywania się mebla niszczy się najszybciej. Następnie, używając drobnoziarnistego papieru ściernego, należy przetrzeć delikatnie całość. Mebel jest w zasadzie gotowy. Amatorzy bardziej „surowego” designu mogą rzecz oczyścić z pyłu i już tak pozostawić. Ci, którzy wolą zabezpieczyć drewnianą powierzchnię, mogą ją jeszcze (oczywiście po odpyleniu) polakierować transparentnym lakierem.

Aby dopełnić efektu postarzenia drewna, warto też zwrócić uwagę na wszelkiego rodzaju okucia, gałki czy uchwyty stanowiące istotne elementy mebla. Można je wymienić na jakieś w stylu retro albo również postarzyć. Jeśli są drewniane, wystarczy zwykła przecierka, jeśli to metalowe dodatki, można użyć na przykład farby do patynowania (drewna i metalu).

Postarzanie drewna... na biało

Bielenie i przecieranie to metoda postarzania mebli bardzo często wykorzystywana między innymi w aranżacjach rustykalnych. Dziś coraz chętniej kupujemy niedrogie, stare (przeznaczone do remontu), wiejskie chatki z dala od zgiełku miejskiego, które urządza się właśnie w takim stylu – dlatego, że świetnie tam pasuje, jest zawsze modny i do tego niedrogi. Stare, zastane w takiej chacie meble można w zasadzie odnowić, nadając im bardziej kontrolowany rys starości. 

Jak postarzyć meble tym sposobem? Najpierw je czyścimy i dobrze osuszamy. Najlepiej umyć je nawet dzień wcześniej. Jeśli trzeba usuwamy stare, luźne powłoki malarskie. Następnie matowimy powierzchnię papierem ściernym – jak zwykle najpierw gruboziarnistym, a później drobniejszym. Aby się wygodniej pracowało, można kawałek drewnianego bloczku, pumeksu czy jakiejkolwiek kostki owinąć takim papierem i zrobić sobie w ten sposób proste, poręczne narzędzie do szlifowania powierzchni. W przypadku mebli o bardziej skomplikowanym kształcie, licznych żłobieniach etc. można też posłużyć się piaskarką. Po takich zabiegach należy wszystko dokładnie odpylić – najlepiej odkurzaczem – i można zabrać się za malowanie. Uwaga! Nie trzeba mieć specjalnej farby do postarzania drewna. Do zabiegów tego typu wykorzystuje się między innymi zwykłe farby akrylowe, kredowe (dające mocno matowy efekt), bejce, woski... 

Zobacz też wpis zatytułowany „Malowanie mebli na biało z przecierką – krok po kroku” >>

Gdy nawierzchnia jest już odpowiednio przygotowana, można zaczynać. Malujemy ją mocno rozcieńczoną, białą farbą – nie musi (a nawet nie powinno) być dokładnie. Po wyschnięciu pierwszej warstwy, zabieramy się za te elementy mebla, które mają przykuwać uwagę i być bardziej niż inne wyeksponowane. Przecieramy je woskiem – może być zwykły wosk świecy. On powoduje, że kolejna warstwa farby nie pokryje lub pokryje niedokładnie i minimalnie te fragmenty. Następnie malujemy całość znowu białą farbą, czekamy aż wyschnie i przecieramy tam, gdzie smarowaliśmy woskiem. Można na koniec zaaplikować jeszcze warstwę transparentnego lakieru dla zabezpieczenia mebla i efektu jego postarzenia.

Taką samą metodę postarzania mebli można zastosować oczywiście także w przypadku innych kolorów. Do tego typu efektów najlepiej – poza bielą – pasują także szarości, błękity, beże, pastele... W niektórych przypadkach, gdy pracujemy na czystym, jasnym, nowym, surowym drewnie można stosować barwniki naturalne i postarzać drewno choćby za pomocą mocnego naparu z kawy czy herbaty, ale jest to czasochłonne i wymaga wielu powtórzeń.

Patynowanie drewnianych mebli

Jednym ze sposobów postarzenia mebla jest również patynowanie, które – niesłusznie – kojarzy się jedynie z metalem. To „zabawa” różnymi odcieniami i warstwami nakładanych kolejno preparatów. Jak patynować drewno? 

Temu zabiegowi postarzania mebli najlepiej poddawać powierzchnie, które nie są gładkie. Pożądany efekt uzyskuje się bowiem na nierównościach, pęknięciach i zarysowaniach. Jeżeli więc mamy do czynienia z drewnem idealnie wyszlifowanym, najpierw należy nieco „zaburzyć” jego powierzchnię. Można do tego użyć choćby drucianej szczotki. Drewno będzie wtedy trochę chropowate, „zmierzwione”, uwidocznią się słoje i ewentualne niedoskonałości materiału. Tak przygotowaną powierzchnię odpylamy i rozpoczynamy patynowanie. 

Wykorzystuje się do tego celu specjalne farby do patynowania drewna zrobione na bazie akrylu, które można nakładać bezpośrednio na drewno – bez żadnych warstw podkładowych. Patynę aplikuje się różnymi sposobami (pędzlem, pistoletem natryskowym albo po prostu gąbką). Preparat musi wyschnąć. Potem pomalowaną powierzchnię należy przetrzeć wełną stalową – w taki sposób, aby patyna pozostała tylko w zagłębieniach, rysach i łączeniach. Na koniec mebel zabezpieczamy lakierem.

***

Najważniejsze, to nie bać się eksperymentów. Jeśli coś nie uda się za pierwszym razem lub efekt będzie inny niż zakładaliśmy, można podejść do tematu ponownie. Na drewnie pracuje się bardzo dobrze i łatwo zmienia się jego wygląd.